باب بیست و سوم: در خوف عاقبت و سیری نمودن از عمر

کارم ز دل گرم و دم سرد گذشت

هر خشک و ترم که بود در درد گذشت

عمری که ز جان عزیزتر بود بسی

چون باد به من رسید و چون گرد گذشت

شد عمر و دل از کرده پشیمان آمد

کارم بنرفت و کار تاوان آمد

گر راه نگه کنم بسر شد بر من

ور عمرنگه کنم به پایان آمد

آن شد که دلم را غمِ جانانی بود

دل خون شد و یاوه گشت اگر جانی بود

هر دم که زدم ز عمر تاوانی بود

آن نیز فرو گذشت و درمانی بود

زین شیوه که ازعمر برآوردم گرد

کس در دو جهان بر نتواند آورد

خون میگرید دل من از غصهٔ آنک

کاری بنکردم و توانستم کرد

تن پست شد از درد اگر پست نبود

جان مست شد از دریغ اگر مست نبود

از پای درآمدم که تا چشم زدم

ازدست بشد دلی که در دست نبود

افسوس که ناچار بمی باید مرد

در محنت و تیمار بمی باید مرد

چون دانستم که چون همی باید زیست

دل پر حسرت زار بمی باید مرد

دل رفت و ز آتش طرب دود ندید

جان شد ز جهان و از جهان سود ندید

چشمی که همه جهان بدان میدیدم

پر خون شد و روی هیچ بهبود ندید

هان ای دل خسته کاروان میگذرد

بیدار شو آخر که جهان میگذرد

آن شد که دمی در همه عمرت خوش بود

باقی همه بر امید آن میگذرد

عمری که گذشت زود انگار نبود

وز عمر زیان و سود انگار نبود

چون آخر عمر اول افسانه است

کو عمر که هرچه بود انگار نبود

بنیاد جهان غرور و سوداست همه

پنهان نتوان کرد که پیداست همه

چه رنج بری که حاصل عمر در آن

تا چشم کنی باز دریغاست همه