باب چهل و نهم: در سخن گفتن به زبان پروانه

پروانه به شمع گفت: چندی سوزم

شمعش گفتا: سوختنت آموزم

تو پر سوزی به یکدم و من همه شب

میسوزم و میگریم و میافروزم

پروانه به شمع گفت: آخر نظری

شمعش گفتا: ز من نداری خبری

پروانهٔ شمعی دگرم من همه شب

تو میسوزی از من و من از دگری

پروانه به شمع گفت: کم سوز مرا

شمعش گفتا: شیوه میاموز مرا

شب میسوزم تا برهم روز آخر

چون روز آید خود برسد روز مرا

پروانه به شمع گفت: دمسازی من

میبینی و میکنی سراندازی من

با این همه گر چه نیست با جان بازی

در عشق تو کس نیست به جانبازی من

پروانه به شمع گفت: غم بیشستی

گر سوز من و تو را نه در پیشستی

هرچند سرِ منت نبودست دمی

ای کاش که یک دمت سرِ خویشستی

پروانه که شمع دلگشایش افتاد

دلبستگی گره گشایش افتاد

گردِ سرِ شمع پایکوبان میگشت

جان بر سرش افشاند و به پایش افتاد

چون شمعِ جمال خود به پروانه نمود

پروانه ز شوقِ او فرود آمد زود

شمعش گفتا: چه بود گفت: آمدهام

تا جمله تو باشم و نمییارم بود

پروانه به شمع گفت: چون خوش افتاد

حالی که مرا با چو تو سرکش افتاد

گویند که در سوخته افتد آتش

این سوختهٔ تو چون در آتش افتاد

پروانه به شمع گفت: کیفر بردیم

وز دستِ تو جان یک ره دیگر بردیم

شمعش گفتا: کنون مترس از آتش

کان آتشِ سینه سوز با سر بردیم

پروانه به شمع گفت: گرینده مباش

شمعش گفتا: ز من پراکنده مباش

کاتش بسرم چو اشک در پای افتاد

سر میفکنندم که سر افکنده مباش