باب چهل و هشتم: در سخن گفتن به زبان شمع

شمع آمد و گفت: کار در کار افتاد

در سوختنم گریستن زار افتاد

از بس که عسل بخوردم از بیخبری

در من افتاد آتش و بسیار افتاد

شمع آمد و گفت: عمر خوش خوش بگذشت

دورم همه در سوز مشوش بگذشت

گر آب ز سر در گذرد سهل بود

این است بلا کز سرم آتش بگذشت

شمع آمد و گفت: جمع اگر بنشینند

بر من دگری به راستی بگزینند

چون گردن راستان بمی باید زد

بیچاره کژان! چو راستان این بینند

شمع آمد وگفت: چون درآمد آتش

سر در آتش چگونه باشم سرکش

جانم به لب آورد به زاری آتش

کس نیست که بر لبم زند آبی خوش

شمع آمد و گفت: خیز و جانبازی بین

با آتش سینه سوز و دمسازی بین

هر چند که سرفرازیم میبینی

آن سرسری افتاد سراندازی بین

شمع آمد و گفت: کشتهٔ ایامم

سرگشتهٔ روزگارِ نافرجامم

با آن که بریدهاند صد بار سرم

شیرینی انگبین نرفت از کامم

شمع آمد وگفت: سوز جان خواهم داشت

تا روز مصیبت جهان خواهم داشت

هر اشک که بود با کنار آوردم

یعنی همه نقد در میان خواهم داشت

شمع آمد و گفت: گه دلم مُرده شود

گه در سوزم عمر به سر بُرده شود

چون در دهن آب گرمم آید بیدوست

بر روی ز باد سردم افسُرده شود

شمع آمد و گفت: جور عالم برسد

وین سوختن و اشک دمادم برسد

من در آتش میروم آتش در من

چون من برسم آتش من هم برسد

شمع آمد و گفت: از سر دردی که مراست

اشک افشانم بر رخ زردی که مراست

هر چند که اشک من ز آتش خیزد

افسرده شود از دم سردی که مراست