باب چهل و یكم: در صفت بیچارگی عاشق

جانا! دل و جانم آتش افروز از تست

ناسازی این بخت جگرسوز از تست

شب نیست که روز دل فرومینشود

خوش باد شبت که دل بدین روز از تست!

دوشم غم تو وداع جان میفرمود

برکندن دل ازین جهان میفرمود

پا بر زبر جهان و جان بنهادم

یعنی که غم توام چنان میفرمود

در عشق تو خوف و خطرم بسیارست

خون دل وآه سحرم بسیارست

زان روز که در عشق تو شور آوردم

زان شور نمک بر جگرم بسیارست

دل نیست که از عشق تو خون مینشود

تن نیست که از تو سرنگون مینشود

جان از تن غم کشم برون رفت و هنوز

سودای تو از سرم برون مینشود

در دست جفای تو زبون است دلم

در پای غم تو سرنگون است دلم

هرچند که خون دل حلال است ترا

در خونِ دلم مشو که خون است دلم

دانی تو که از حلقهٔ زلفت چونم

چون حلقه منه از در خود بیرونم

شک نیست که خونی نرهد از سردار

خونی گردی اگر شوی در خونم

خوش خوش بربود نیکوئی تو مرا

در کار کشید بدخوئی تو مرا

تلخی تو نیست شوربختی من است

شیرینی آن ترش روئی تو مرا

در راه تو دانش و خرد مینرسد

با عشق تو نام نیک و بد مینرسد

هستی ترا نهایتی نیست از آنک

هر هست که در تو میرسد مینرسد

گر قلب نبرد بایدت اینک دل

ور عاشق فرد بایدت اینک دل

گر کعبهٔ شوق بایدت اینک جان

ور قبلهٔ درد بایدت اینک دل

تا دل به غمت فرو شد و برنامد

زان روز ز دل نشان دیگر نامد

در پای تو افشاند همی هرچه که داشت

دردا که به جز دریغ با سر نامد