باب چهل و یكم: در صفت بیچارگی عاشق

دل نیست که از عشق تو خون مینشود

تن نیست که از تو سرنگون مینشود

جان از تن غم کشم برون رفت و هنوز

سودای تو از سرم برون مینشود

در دست جفای تو زبون است دلم

در پای غم تو سرنگون است دلم

هرچند که خون دل حلال است ترا

در خونِ دلم مشو که خون است دلم

دانی تو که از حلقهٔ زلفت چونم

چون حلقه منه از در خود بیرونم

شک نیست که خونی نرهد از سردار

خونی گردی اگر شوی در خونم

خوش خوش بربود نیکوئی تو مرا

در کار کشید بدخوئی تو مرا

تلخی تو نیست شوربختی من است

شیرینی آن ترش روئی تو مرا

جانا! دل و جانم آتش افروز از تست

ناسازی این بخت جگرسوز از تست

شب نیست که روز دل فرومینشود

خوش باد شبت که دل بدین روز از تست!

دوشم غم تو وداع جان میفرمود

برکندن دل ازین جهان میفرمود

پا بر زبر جهان و جان بنهادم

یعنی که غم توام چنان میفرمود

در عشق تو خوف و خطرم بسیارست

خون دل وآه سحرم بسیارست

زان روز که در عشق تو شور آوردم

زان شور نمک بر جگرم بسیارست

گاهی چو گهر ز تیغ میتابی تو

گاه از دل پر دریغ میتابی تو

ای ماه زمین و آسمان جانم سوخت

آخر ز کدام میغ میتابی تو

گر دل گویم ز غایت مشتاقی

از دست بشد باده بیار ای ساقی

ور جان گویم در ره تو فانی شد

جان فانی شد کنون تو دانی باقی

جانا! ز غمت این دل دیوانه بسوخت

در دام بر امّید یکی دانه بسوخت

از بس که دل خام طمع سودا پخت

در خامی و سوز همچو پروانه بسوخت