مثنوی گرگ نامه بهرام سالکی

آن یکی گفتا که من پیغمبرم

در نَبوّت ، از رسولان برترم

گر محمد (ص) خاتم پیغمبریست (۱)

در وثوق این سخن تردید نیست

لیک ، من قدری ازو خاتم‌ترم!

من نبیّّ دُور بعدِ آخرم (۲)

مردمان گفتند یک مُعجز بیار

تا شویم از جان شما را یار غار

گفت: من را نیست وحی و دفتری

یا عصایی که بگردد اژدری (۳)

لیک فرمان می دهم اشجار را (۴)

تا دوان آیند بر درگاه ما

حال ، امری می‌کنم بر آن درخت

نزد ما آید بدون فُوت وقت (۵)

آدمی از کِبر خود دارد گمان

اینکه باشد زینت باغ جهان

سُوگلی‌ّ جمله مخلوقات اوست

بی گُل رویش ، جهان بی‌رنگ و بوست!

خویش را خوانَد اجلّ کائنات (۱)

علت غائی و مقصود حیات (۲)

ظن بَرَد هر جا که یک جُنبنده است

از برای مطبخ او زنده است

گر که موجودی براو بی‌فایدست

می‌دهد فتوا : وجودش زائدست!

غایتِ خلقت ، فقط انسان بود (۳)

این فلک از شوق او گردان بود!

بانگ ، در بازار می‌زد ، احمقی

بشنوید ای مردمان ، حرفِ حقی

من خدایم ، رحمتی بر عالمین

معجزاتم آنچنان و این چنین

گر نه اینک بر من ایمان آورید

منکر مایید و جمله کافرید

آن یکی گفتش: مگر مجنون شدی؟

کز روال عقل و دین ، بیرون شدی

در همین دهکوره ، شخصی سال پیش

دعوی پیغمبری کرد و نه بیش

مردمان کُشتند او را آن زمان

از وی اکنون مانده مشتی استخوان

تو کنون کوس خدایی می‌زنی؟

جان خود را در بلا می‌افکنی؟

یادم آید چند سالی پیشتر

با جوانی کور گشتم همسفر

چشم او روشن ز خورشیدِ ضمیر

بی‌بصر ، اما به کار خود بصیر

هم چو شام ِ وصل ، او را آفتاب

در دل ِ شب ، دیده بگشودی ز خواب

آنچه دیدی با نگاه باطنش

چشم من بودی به توصیف ، الکنش

سنگ و چاهِ راه با او آشنا

هر سکوتی با صدایش هم نوا

می‌شنید از چشمه آوازی زلال

می‌کشید از برکه نقشی با خیال

خاک را از چهرهٔ گل می‌زدود

غنچه‌ای را عاشقانه می‌سرود

بر چمن دست نوازش می‌کشید

چون نسیمی بر گلستان می‌وزید

او نشان می‌داد و من می‌دیدمش

وصف گل می‌کرد و من می‌چیدمش

گاه گفتی: چیست این نجوای رود؟

بلکه می‌خوانَد برای گل سُرود

خیز و بنگر دشت و صحرا دیدنی‌ست!

رنگ و بوی سبزه و گل چیدنی‌ست

این همه آواز می‌آید به گوش

کوه و صحرا و بیابان در خروش

باد و طوفان ، پای کوبان ، در سَماع

موج و ساحل ، با هیاهو در نزاع

می‌کند پروانه بر گل زمزمه

نشنود این راز را گوش همه

بلبل بیدل چه می‌خواهد به باغ؟

از چه دائم می‌کند گل را سراغ؟

قمری شیدا چه می‌گوید به جفت

گوش دادی هرگز این گفت و شنفت؟

مؤنس ایام تنهایی من

همدم دوران شیدایی من

ای رفیق روزهای بی‌نقاب

روزهای خندهٔ بی‌اضطراب

روزهای قحطی تزویر و رنج

روزهای نرگس و بید و ترنج

روزهای رقص سرخ لاله‌زار

تکنوازیّ زلال جویبار

دست و دلبازیّ عطر یاسمن (۱)

چشم و همچشمیّ یاس و نسترن

همسراییّ گروه زنجره (۲)

مهربانیّ نگاه پنجره

روزهای چلچراغ سیب‌ها

خواب کشمش‌ها درون جیب‌ها

روزهای سِهره و قُمری و سار (۳)

روزهای خاطرات بی‌غبار

یک لطیفه یاد دارم از قدیم

کآن شنیدم از لب پیری حکیم

کودنی اندر بیابانی رسید

در زمینش بوتهٔ خاری بدید

چون نگاهی کرد با دقت بر او

از تعجب رفت در فکرت فرو

از چه بُرّان شد نوک این خارها

آمد این تندی و تیزی از کجا؟

گو چه کس نوک‌های اینان تیز کرد؟

این چنین چنگالشان خون‌ریز کرد!

تیز کِی باشد چنین ، پیکان ِ تیر؟ (۱)

می‌خلد در پا ، چو سوزن در حریر (۲)

این نه صنعت ، بلکه تَردستی بُوَد

کار سکـّاک زبردستی بُوَد (۳)

هر که کرده آفرین بر همّتش

حبذا بر پشتکار و صنعتش

وقت مرگِ خویش ، پیری گورکَن

با پسر می‌گفت اینگونه سخن

ای پسر! اینک که وقتِ رفتن است

دِین بسیاری مرا بر گردن است

بس کفن ، از گورها دزدیده‌ام

آه و نفرین ِ خلایق دیده‌ام

مرده‌ها را صبح پوشاندم کفن

شامگه ، کَندم کفن‌هاشان ز تن

یک کفن آمد به مصرف بارها

توبه کردم بارها زین کارها

مُرده‌ای اینجا نمی‌یابی به گور

کو نباشد روز محشر ، لخت و عور!

مُرده‌ای مَستور ، از این روستا (۱)

خود نخواهی یافتن ، روز جزا

برگِ سبزی گر بُوَد در گور من

لعن ِ مردم هست و تعدادی کفن

کار خیری کُن که بعد از مُردنم

روز ِ استنطاق ، کم لرزد تنم (۲)

گر که باشی در پی اعمالِ نیک

کُن پدر را در ثواب آن ، شریک

بلکه گاهی ، مَردم این روستا

بهر من خواهند ، رحمت از خدا

آن پسر گفت: ای پدر آسوده باش

دِین اگر داری کنم یک جا اداش!

چون نشانی از تو دارد این پسر

مو به مو اجرا کند امر پدر!

غم مخور ،چون هست فرزندت خَلف

وام تو بر عهده گیرد ، لاتَخف (۳)

عارفی یک شب به هنگام دعا

بذله‌ای می‌گفت اینسان با خدا (۱)

گر بخواهی بنده‌ات مؤمن شود

از گناه و معصیت ایمن شود

امر فرما بر کرام الکاتبین (۲)

جای جاسوسی ز حال مؤمنین

ناصحش باشند در کسب معاش

هر کجا پرهیز دارند از خطاش

یا به جای ثبت و تحریر گناه

بازدارندش ز اعمال سیاه

از عذاب آخرت بیمش دهند

آدمیّت را تعلیمش دهند (۳)

تا نگردد گِرد گرداب گناه

تا بفهمد چیست فرق راه و چاه

گر زبان خوش نشد تفهیم او

نوع دیگر داد باید بیم او

بهر خنثی کردن شرّ بشر

بی‌گمان ماندست یک راه دگر

اختیاری ده بر آن هر دو مَلک

تا کنندش اهل ، با چوب و فلک

ابتدا بر خیر ترغیبش کنند

باز اگر شر کرد ، تأدیبش کنند (۴)

گر که او گوشش به پند و آیه نیست

جز زبان زور راه چاره چیست؟

از چه در بند نصیحت کردنی؟

او شود اصلاح با پس‌گردنی!

آدمی را گر نصیحت داشت سود

یک نفر فاسد درین دنیا نبود