از خاموشی و فراموشی (حسین منزوی)

شعری است چشمت- شعرِ شورانگیزِ نیمایی

چون شعرِ حافظ‌وارِ من در اوجِ گیرایی

یک باغِ گُل در آب و رنگِ عارضت داری

باغِ گلی در فصلِ رنگینِ شکوفایی

و آن طرّهٔ چتری زده بر رویِ پیشانی

یک خرمنِ گل- خرمنِ گل‌های صحرایی

آه از دلِ آیینه برمی‌خیزد از حیرت

وقت تماشایِ تو در حالِ خودآرایی

فرمان بده تا ماه را از نیمه بشکافیم

گوشِ دلم با توست جانا، تا چه فرمایی؟

یا مرگ در گرداب‌ها، یا وصل در ساحل

دل می زنم باری بدان چشمانِ دریایی

رازی به من گفته‌است چشمانِ سخنگویت

رازِ بزرگی با اشارت‌های شیدایی

وقتی نگاهم می‌کنی، ناگاه خورشیدی

می‌تابد از آفاقِ آن چشمانِ سودایی

زیباتر از آنی که در شعرت بگنجانم

ای عضو عضوت، واژه‌های بکرِ زیبایی!

با عاشقت پرهیزِ یوسف نیست، چشمت را

منعی کن از آن‌گونه اغوایِ زلیخایی

خوش باد گلگشتِ نگاه بی قرارِ من

در فصلِ دیدارِ تو، ای باغِ تماشایی!

عطش به سویِ تو آورده‌ام هزار کویر

هزار چشمهٔ من! هدیهٔ مرا بپذیر

مرا نبرده پریدی، شکسته باد آن دست

که سنگ زد به گریزِ پرندگان اسیر

غمِ تو تاخت به ته‌ماندهٔ جوانیِ من

مرا شکسته گرفت این حریفِ خیبر گیر

دوست‌داری این‌سان نیست، این که دوست‌آزاری است!

شیوه‌ای که تو داری، ‌شیوه نیست، بیماری است!

هر کسی تواند برد دل به مکر و افسونی

آن‌چه مشکل است امّا، ‌دلبری نه ،‌دلداری است

کافری است رنجیدن، ‌در طریقتِ یاران

لافِ عشق و رنجش؟ نه یارِ من! نه این یاری است

من کجا توانم بود جز به یادِ تو ،‌وقتی

خاطراتِ تو چون خون، ‌در رگانِ من چاری است

هر که را که غیر از تو گوش می‌کنم ،‌ناچار

قصّهٔ ملال‌انگیز، ‌داستانِ تکراری است

با منیّ و تصویرت در صفِ تداعی‌ها

اختتامِ پیش از خواب، ‌افتتاحِ بیداری است

خصمِ عاشقان بودن، ‌شیوهٔ فتوّت نیست

عشق را رعایت کن، ‌کاین طریقِ عیّاری است

خویش را مده از دست،‌گرچه هر وفاداری

مشکل است، ‌مشکل‌تر، ‌این به خود وفاداری است

چاره جز تجرّد نیست، ‌بارِ این و آن بفکن

راهِ وصل در پیش است، ‌مصلحت سبک‌باری است

هم تو مشکلی هم عشق، ‌کار مشکل است،‌آری

مهر با تو دشواری بافته به دشواری است

ایرانم! ای از خونِ یاران، لاله زاران!

ای لاله زارِ بی خزان از خونِ یاران!

ایرانم! ای معشوقِ ناب! ای نابِ نایاب!

وی عاشقانت بی شمارِ بی شماران!

یک چشمِ تو خندان و یک چشمِ تو گریان

چون شادخواران در کنارِ سوگواران

ایرانِ من! آه ای زده از شعرِ حافظ

زیباترین گُل را به گیسویِ بهاران

ای خونِ دامن گیرِ بابک در رگانت

جاری ترین سیلابِ سُرخِ روزگاران

پیشِ بهارِ تو، بهشت از جلوه اُفتاد

ای باغ ها پیشِ کویرت شرمساران

ای رودهایت رهشناسانِ رسیدن

وز شوقِ پیوستن به دریا، بی قراران

از چشم‌هایِ عشق چه می‌خواهید، ای ابرهایِ بغضیِ بارانی

بر گونه‌هایِ دوست چه می‌بارید ،‌ای اشک‌هایِ طاغیِ توفانی

من خسته‌ام ز خواندنتان دیگر، ای فصل‌هایِ باطلِ بی‌تعطیل

کِی می‌رسد به صفحهٔ پایانش، ای داستانِ تلخِ پریشانی

از شادمانی، ‌ای قلمِ تقدیر! بیش و کمی رقم زده‌ای این بار؟

یا تا همیشه خطّی غم و محنت، ما را نوشته‌است به پیشانی

از هر سفر برایِ منت هر‌بار، ‌آوار بود تحفهٔ تو، آوار

آیا تو خود دلت نگرفت ای بخت! از این همه تباهی و ویرانی

برگشته‌ام ز هر افقی نومید، ‌در حسرتِ دمیدنِ آن خورشید

سرسام بوده حاصلِ ایّامم، از آن شبانِ تیرهٔ طولانی

ای روزهایِ مبهمِ آینده، ‌از وصل از آن ستارهٔ تابنده

آفاقِ شب‌گرفتهٔ جانم را آیا نمی‌کنید چراغانی؟

ای دشت‌هایِ زندهٔ بهروزی! ای باغ‌هایِ پُر‌گلِ پیروزی!

ما را به جشنِ خویش نمی‌خوانید؟ ما را نمی‌برید به مهمانی؟

در دست‌هایِ معجزه‌ات ای عشق! آیا هنوز حکمِ رهایی نیست؟

تا وا کنند پنجره‌ای از نور، ‌بر رویِ این پرندهٔ زندانی

ای فصلِ غیرِ منتظرِ داستانِ من!

معشوقِ ناگهانیِ دور از گُمانِ من!

ای مطلعِ امیدِ من! ای چشمِ روشنت

زیباترین ستارهِٔ هفت‌آسمانِ من!

آه ای همیشه گل! که به سرخی در این خزان

گل کرده‌ای به باغچهٔ بازوانِ من

در فترت و ملال و سکوتی که داشتم

عشقِ تو طُرفه حادثهٔ ناگهانِ من

ای در فصولِ مرثیه و سوگ، باز هم

شوقت نهاده قول و غزل بر زبانِ من!

حس کردنی است قصّهٔ عشقم، نه گفتنی

ای قاصِر از حکایتِ حسنت بیانِ من!

با من بمان و سایهِٔ مهر از سرم مگیر

من زنده‌ام به مهرِ تو، ای مهربانِ من!

کی می رسد زمانِ عزیزِ یگانگی؟

تا من از آنِ تو شوم و تو از آنِ من.

ای غنچهٔ دمیدهٔ من! یک دهن بخند

خورشیدِ من! ستارهِٔ من! باغِ من! بخند

افسرده خنده بر لبِ گُل پیشِ رویِ تو

ای خرمنِ شکوفه و گُل! ای چمن! بخند

ای گرم‌پویِ گرم‌تر از عطرِ گُل! برقص

ای خوب‌رویِ خوب‌تر از نسترن۱ بخند

تا خونِ نور در رگِ شب‌هایِ من دود،

یک لحظه، ای سپیدهِٔ سیمین بدن! بخند

ای خنده‌هایِ دلکشِ روشنگرت مرا

تنها ستاره‌هایِ شبِ زیستن! بخند

وی نازخندهٔ تو شکوفانده بر دلم

همچون بهار، این‌همه باغِ سخن، بخند

ملالِ پنجره را آسمان به باران شُست

چهار چشمِ غُبارینش از غباران شُست

از این دو پنجره امّا- از این دو دیدهِٔ من-

مگر ملالِ تو را می توان به باران شُست؟

نمی‌شه غصه ما رو یه لحظه تنها بذاره؟

نمی‌شه این قافله ما رو تو خواب جا بذاره؟

تو نیستی، که نهم سر به رویِ دامانت

تو خم شوی و نهم بوسه بر گریبانت

لبم زِ خسرتِ بارش گرفته ابری شد

تو نیستی که بگیرد به بوسه بارانت

تو نیستی و چنان از غمت پریشانم

که می‌برم گرو از گیسویِ پریشانت

مگر به وصل تو از من بلا بگردانی

که هم تو باخبری از بلایِ هجرانت

بهشت نیز مرا بی‌تو غیرِ زندان نیست

کجاست سیبِ رهانندهٔ زنخدانت

همیشه در همه آیینه‌ها غبارینم

مگر در آینه‌هایِ زلالِ چشمانت