یادگار خون سرو هوشنگ ابتهاج (سایه)

برداشت آسمان را

چون کاسه ای کبود

و صبح سرخ را

لاجرعه سر کشید

آنگاه

خورشید در تمام وجودش طلوع کرد

بانگ خروس از سرای دوست برآمد

خیز و صفا کن که مژده سحر آمد

چشم تو روشن

باغ تو آباد

دست مریزاد

هشت حافظ به همره تو که آخر

دست به کاری زدی و غصه سر آمد

بخت تو برخاست

صبح تو خندید

از نفست تازه گشت اتش امید

وه که به زندان ظلمت شب یلدا

نور ز خورشید خواستی و برآمد

گل به کنار است

باده به کار است

گلشن و کاشانه پر ز شور بهاراست

بلبل عاشق! بخوان به کام دل خویش

باغ تو شد سبز و سرخ گل به بر آمد

جام تو پر نوش

کام تو شیرین

روز تو خوش باد

کز پس آن روزگار تلخ تر از زهر

بار دگر روزگار چون شکر آمد

رزم تو پیروز

بزم تو پر نور

جام به جام تو می زنم ز ره دور

شادی آن صبح آرزو که ببینیم

بوم ازین بام رفت و خوش خبر آمد

ای شادی

آزادی

ای شادی آزادی

روزی که تو بازآیی

با این دل غم پرورد

من با تو چه خواهم کرد؟

غم هامان سنگین است

دل هایمان خونین است

از سر تا پامان خون می بارد

ما سر تا پا زخمی

ما سر تا پا خونین

ما سر تا پا دردیم

ما این دل عاشق را

در راه تو آماج بلا کردیم

وقتی که زبان از لب می ترسید

وقتی که قلم از کاغذ شک داشت

حتی حتی حافظه از وحشت در خواب سخن گفتن می آشفت

ما نام تو را در دل

چون نقشی بر یاقوت

می کندیم

وقتی که در آن کوچه تاریکی

شب از پی شب می رفت

و هول سکوتش را

بر پنجره فروبسته فرو می ریخت

ما بانگ تو را با فوران خون

چون سنگی در مرداب

بر بام و در افکندیم

وقتی که فریب دیو

در رخت سلیمانی

انگشتر را یکجا با انگشتان می برد

ما رمز تو را چون اسم اعظم

در قول و غزل قافیه می بستیم

از می از گل از صبح

از آینه از پرواز

از سیمرغ از خورشید

می گفتیم

از روشنی از خوبی

از دانایی از عشق

از ایمان از امید

می گفتیم

آن مرغ که در ابر سفر می کرد

آن بذر که در خاک چمن می شد

آن نور که در آینه می رقصید

در خلوت دل با ما نجوا داشت

با هر نفسی مژده دیدار تو می آورد

در مدرسه در بازار

درمسجد در میدان

در زندان در زنجیر

ما نام تو را زمزمه می کردیم

آزادی آزادی آزادی

آن شبها آن شب ها آن شب ها

آن شبهای ظلمت وحشت زا

آن شبهای کابوس

آن شبهای بیداد

آن شبهای ایمان

آن شبهای فریاد

آن شبهای طاقت و بیداری

در کوچه تو را جستیم

بر بام تو را خواندیم

آزادی آزادی آزادی

می گفتم

روزی که تو بازآیی

من قلب جوانم را

چون پرچم پیروزی

برخواهم داشت

وین بیرق خونین را

بر بام بلندتو

خواهم افراشت

می گفتم

روزی که تو بازآیی

این خون شکوفان را

چون دسته گل سرخی

در پای توخواهم ریخت

وین حلقه بازو را

در گردن مغرورت

خواهم آویخت

ای آزادی بنگرآزادی

این فرش که در پای تو گسترده ست

از خون است

این حلقه گل خون است

گل خون است

ای آزادی

از ره خون می آیی اما

می آیی و من در دل می لرزم

این چیست که در دست تو پنهان است؟

این چیست که در پای تو پیچیده ست؟

ای آزادی آیا با زنجیر

می آیی؟

خبر کوتاه بود

« اعدامشان کنید »

خروش دخترک برخاست

لبش لرزید

دو چشم خسته اش از اشک پر شد

گریه را سر داد

و من با کوششی پر درد اشکم را نهان کردم

چرا اعدامشان کردند؟

می پرسد ز من با چشم اشک آلود

عزیزم دخترم

آنجا شگفت انگیز دنیایی ست

دروغ و دشمنی فرمانروایی می کند آنجا

طلا: این کیمیای خون انسان ها

خدایی می کند آنجا

شگفت انگیز دنیایی که همچون قرنهای دور

هنوز از ننگ آزار سیاهان دامن آلوده ست

در آنجا حق و انسان و حرفهایی پوچ و بیهوده ست

در آنجا رهزنی آدمکش خونریزی آزاد است

و دست و پای آزادی ست در زنجیر

عزیزم دخترم

آنان

برای دشمنی با من

برای دشمنی با تو

برای دشمنی با راستی

اعدام شان کردند

و هنگامی که یاران

با سرود زندگی بر لب

به سوی مرگ می رفتند

امیدی آشنا می زد چو گل در چشم شان لبخند

به شوق زندگی آواز می خواندند

و تا پایان ره راه روشن خود با وفا ماندند

عزیزم

پاک کن از چهره اشکت را ز جا برخیز

تو در من زنده ای من در تو ما هرگز نمی میریم

من و تو با هزاران دگر

این راه را دنبال می گیریم

از آن ماست پیروزی

از آن ماست فردا با همه شادی و بهروزی

عزیزم

کار دنیا رو به آبادی ست

و هر لاله که از خون شهیدان می دمد امروز

نوید روز آزادی ست

بی مرغ آشیانه چه خالی ست

خالی تر آشیانه مرغی

جفت خود جداست

آه ای کبوتران سپید شکسته بال

ینک به آشیانه دیرین خوش آمدید

اما دلم به غارت رفته ست

با آن کبوتران که پریدند

با آن کبوتران که دریغا

هرگز به خانه بازنگشتند

آسمان زیر بال اوج تو بود

چون شده ای دل که خاکسار شدی؟

سر به خورشید داشتی و دریغ

زیر پای ستم غبار شدی

ترسم ای دلنشین دیرینه

سرگذشت تو هم زیاد رود

آرزومند را غم جان نیست

آه اگر آرزو به باد رود

ما از نژاد آتش بویدم

همزاد آفتاب بلند اما

با سرنوشت تیره خاکستر

عمری میان کوره بیداد سوختیم

او چون شراره رفت

من با شکیب خاکستر ماندم

کیوان ستاره شد

تا برفراز این شب غمناک

امید روشنی را

با ما نگاه دارد

کیوان ستاره شد

تا شب گرفتگان

راه سپید را بشناسند

کیوان ستاره شد

که بگوید

آتش

آنگاه آتش است

کز اندرون خویش بسوزد

وین شام تیره را بفروزد

من در تمام این شب یلدا

دست امید خسته خود را

دردستهای روشن او می گذاشتم

من در تمام این شب یلدا

ایمان آفتابی خود را

از پرتو ستاره او گرم داشتم

کیوان ستاره بود

با نور زندگانی می کرد

با نور درگذشت

او در میان مردمک چشم ما نشست

تا ایم ودیعه را

روزی به صبحدم بسپاریم

ای دریغا چه گلی ریخت به خاک

چه بهاری پژمرد

چه دلی رفت به باد

چه چراغی افسرد

هر شب این دلهره طاقت سوز

خوابم از دیده ربود

هر سحر چشم گشودم نگران

چه خبر خواهد بود؟

سرنوشت دل من بود درین بیم و امید

آه ای چشمه نوشین حیات

ای امید دلبند

گرچه صد بار دلم از تو شکست

هیچ گاه از لب نوشت نبریدم پیوند

آخر ای صبحدم خون آلود

آمد آن خنجر بیداد فرود

شش ستاره به زمین در غلتید

شش دل شیر فروماند از کار

شش صدا شد خاموش

بانگ خون در دل ریشم برخاست

پر شدم از فریاد

هفتمین اختر صبح سیاه

دل من بود که بر خاک افتاد

هجوم غرت شب بود و خون گرم شفق

هنوز می جوشید

هنوز پیکر گلگون آفتاب شهید

بر آن کرانه دشت کبود می جنبید

هنوز برکه غمگین به یاد می آورد

پرده رنگی روزی که دم به دم می کاست

تو با چراغ دل خویش آمدی بر بام

ستاره ها به سلام تو آمدند : سلام

سلام بر تو که چشم تو گاهواره روز

سلام برتو که دست تو آشیانه مهر

سلام بر تو که روی تو روشنایی ماست

سلام بر تو که از نور داشتی پیغام

تو چون شهاب گذشتی بر آن سکوت سیاه

توچون شهاب نوشتی به خون روشن خویش

که صبح تازه ز خون شهید خاست

ز بال سرخ تو خواندم در آن غغروب قفس

که آفتاب رها گشتن قناری هاست

باز طوفان شب است

هول بر پنجره می کوبد مشت

شعله می لرزد در تنهایی

باد فانوس مرا خواد کشت؟